محققين پژوهشكده رويان وابسته به جهاد دانشگاهي در ادامه تلاش خود در زمينه همانندسازي (كلونينگ) توانستند گامي ديگر در نيل به اهداف خود در اين زمينه بردارند.

اين گوسفند شبيه‌سازي شده در پايگاه تحقيقاتي رويان اصفهان متولد شد اما به علت عوارض زايماني ، نتوانست ادامه حيات دهد.

بنابر اعلام پژوهشكده رويان ،شامگاه چهارشنبه يازدهم مردادماه نخستين گوسفند همانندسازي شده كشور كه جنين آن از طريق انتقال هسته يك سلول بالغ از غضروف گوش گوسفند به دورن تخمك بدون هسته گوسفند ديگري بدست آمده بود در پايگاه تحقيقاتي اصفهان متولد شد.

اين گوسفند شبيه‌سازي شده متاسفانه عليرغم تلاشهاي دامپزشكي فراواني كه صورت گرفت زنده نماند.

وقوع چنين مشكلي معمولا در روش كلونينگ دور از انتظار نيست و ساير مراكز تحقيقاتي جهان نيز با آن روبرو هستند.

آنچه مسلم است در ‪ ۲‬ماهه اول انتقال جنين شبيه‌سازي شده به گوسفند حدود ‪ ۶۰‬درصد ،در دوماهه دوم بين ‪ ۲۰‬تا‪ ۵۰‬درصد ودر نهايت بيش از ‪ ۹۰‬درصد احتمال سقط وجود دارد.

طبق آمار و استانداردهاي جهاني تنها حدود ‪ ۳‬تا‪ ۵‬درصد جنين‌هاي شبيه‌سازي شده با موفقيت متولد مي‌شوند.

پژوهشكده رويان اعلام داشته است كه در حال حاضر گوسفندان حامله ديگري را كه به همين روش باردار شده‌اند در اختيار دارد كه در آينده‌اي نزديك خبرهاي خوشي را در ارتباط با زايمان آنها اعلام خواهد كرد.

اين پژوهشكده اعلام آمادگي نموده كه مي‌تواند نمونه‌هاي لازم را جهت بررسي‌هاي بيشتر در اختيار ساير مراكز تحقيقاتي داخل و خارج كشور قرار دهد.

آزمايشهاي مولكولي بر اساس ماركرهاي ‪ STR‬مويد صحت انجام همانندسازي بوده است.

در شبيه‌سازي گوسفند دو بحث وجود دارد ،به دست آوردن تكنيك شبيه‌سازي يكي از اين مباحث است كه پژوهشگران پژوهشكده رويان جهاد دانشگاهي كاملا از لحاظ علمي اين تكنيك را در دست دارند.

هم‌اكنون تكنيك خارج كردن هسته سلول و انتقال آن به داخل تخمك در پژوهشكده رويان به طور علمي انجام مي‌شود.

بارور شدن گوسفند و تولد گوسفند شبيه‌سازي شده دومين بحث در شبيه‌سازي گوسفند است كه هم‌اكنون دانشمندان ايراني طبق قوانين علمي روز دنيا اين كار را انجام مي‌دهند.

دكتر “حسين ايماني” عضو هيات علمي پژوهشكده رويان در اين زمينه مي گويد: براي اثبات حاملگي گوسفندان از روشهاي خاصي از جمله سونوگرافي استفاده مي‌شود تا علاوه بر اثبات حاملگي آنها از وضعيت رشد و سلامت جنين شبيه‌سازي شده نيز مطلع شد.

وي گفت: با توجه به اينكه ميزان سقط در مورد جنين‌هاي شبيه‌سازي شده فوق‌العاده زياد است به منظور آگاهي از وضعيت جنين‌هاي شبيه‌سازي شده عمل سونوگرافي را در مراحل مختلفي تكرار مي‌كنيم.

دكتر ايماني تصريح كرد:در مورد تكنولوژي همانندسازي گوسفند علاوه بر كشور ايران در حدود هشت كشور ديگر نيز عمل همانندسازي “گوسفند” در حال انجام است.

وي در خصوص نحوه عمل همانندسازي گفت:در اين عمل يك سلول غير جنسي كه حاوي كروموزوم‌هاي كامل است در داخل سلول جنسي ماده كه هسته آن جدا شده است قرار مي‌گيرد و به گوسفند ماده ميزبان منتقل مي‌شود.

دكتر ايماني تصريح كرد:در طرح همانندسازي گوسفند كه در پژوهشكده رويان انجام شده است سلول غير جنسي از گوش گوسفندي كه قرار است شبيه سازي شود پس از جداسازي هسته آن در داخل سلول جنسي ماده قرار گرفت و به داخل رحم گوسفند انتقال داده شد.

عضو هيات علمي پژوهشكده رويان اظهار داشت:طرح همانندسازي بر روي گونه هاي مختلف حيوانات قابل انجام است ولي آنچه كه اكنون در ايران در حال انجام است شبيه‌سازي “گوسفند ” و “گاو” است.

دكتر “مهدي وژگاني” دانشيار دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران نيز در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا در اين‌باره گفت:با استفاده از روش سونوگرافي با دقت ‪ ۹۹‬تا‪ ۱۰۰‬درصد مي‌توان به اثبات آبستني دام پي برد.

وي افزود:با استفاده از روش سونوگرافي علاوه بر اثبات آبستني در گوسفند مي‌توان به ميزان رشد جنين شبيه‌سازي شده نيز پي برد و در مواردي هم كه پيش بيني مي‌شود جنين شبيه‌سازي شده به محله زايش نخواهد رسد از قبل با استفاده از سونوگرافي مي‌توان به اين امر پي برد.

وي با بيان اينكه در بحث “كلونينگ” ميزان سقط بسيار بالا است افزود:
اختلالات قلبي و عروقي و همچنين اختلالات مربوط به جفت كه در جنين‌هاي شبيه سازي شده وجود دارد از عمده‌ترين علت‌هايي است كه باعث مي‌شود جنين‌هاي شبيه‌سازي شده تا قبل از زمان زايش از بين بروند.

دكتر وژگاني تصريح كرد:در روش همانندسازي گوسفند كه جنين شبيه‌سازي شده به گوسفند ميزبان انتقال داده مي‌شود هيچ گونه خطري براي گوسفند ميزبان حتي در مواردي كه جنين سقط شود وجود ندارد.

مديريت طرح تحقيقاتي همانندسازي گوسفند در ايران به عهده مرحوم دكتر “سعيد كاظمي آشتياني” رييس پژوهشكده رويان بود كه چندي قبل درگذشت.